Dorpsbelangen Bergen

Ambitiepunten

Onze ambitiepunten op een rij

Omdat wij niet geloven in 1 keer in de 4 jaren met standpunten te komen en deze te handhaven en uit te dragen spreken wij over Ambitiepunten die op onze site zijn terug te vinden. Deze zijn dynamisch en zullen daar waar nodig in de tijd worden aangepast, verwijderd en/of aangevuld.

Hieronder beschrijven wij voor de mensen uit de Gemeente Bergen onze ambitiepunten die in het verkiezingsprogramma 2022 zijn meegenomen en kunnen jullie onze gedachtes peilen en richting bepalen waar wij heen zouden willen. Daar willen wij ons hard voor maken de komende jaren.

En dat gaat lukken met JOU stem op 16 MAART 2022!

1. Veiligheid

1.1 Veiligheid schoolgaande jeugd. Bijna al onze schoolgaande jeugd moet de N-271 over en we zien ook dat de N-wegen steeds voller worden met breder en veranderende agrarische vervoersmiddelen. Zowel de oversteekplaatsen net als hun wegen naar buiten de gemeente, dienen veilig en gefaciliteerd te worden. Langs de Maas weg zullen we bekijken of er sprake kan zijn van het aanleggen van een fietspad zodanig dat agrarisch vervoer en schoolgaande jeugd/toeristisch verkeer elkaar niet langer hinderen. Bij de Veerweg in Afferden zou volgens Wethouder Splinter toch een tunnel komen? Waar blijft deze tunnel, Meneer de Wethouder? Dorpsbelangen vind het belangrijk dat de oversteekplaatsen veilig zullen zijn.

1.2 Agrarisch vervoer. We constateren steeds vaker dat dit vervoer breder en groter wordt terwijl de wegen niet lijken mee te groeien. Daarbij komt er steeds meer kwetsbaar verkeer op de wegen zoals wandelaars, fietsers, brommers en scooters, meer toeristisch- en ander motorverkeer. Het is onvermijdelijk dat dit zal leiden tot problemen. In sommige dorpen wordt er ook nog eens hobby-matig met agrarisch vervoer rondgereden met alle overlast van dien. Het is ook van belang dat het agrarisch verkeer zijn bestemming op een veilige manier kan bereiken. Deze bestemmingen liggen allemaal buiten een dorpskern. Dorpsbelangen wil dan ook de Kernen van de dorpen afsluiten voor dit verkeer en alleen indien noodzakelijk hiervoor een ontheffing verlenen.

1.3 Brandveiligheid. Dat ouderen tot een belangrijke risicogroep behoren, heeft te maken met het toenemende risico op fysieke beperkingen en/of mentale achteruitgang vanwege het ouder worden. Psychogeriatrische problemen, verstandelijke beperkingen of psychische/psychiatrische aandoeningen vergroten bijvoorbeeld de kans op het doen van brandgevaarlijke handelingen. Een vermindering van de mobiliteit kan een oorzaak zijn van een beperkte vluchtveiligheid en vanwege somatische problematiek en lichamelijke of zintuiglijke beperkingen kunnen gevaarsignalen te laat worden herkend. Deze factoren zijn van invloed op het ontstaan van brand en de (on)mogelijkheid zich snel in veiligheid te brengen. Dorpsbelangen wil zich dan ook hard maken om maatwerk te leveren inzake brandveiligheid bij wonen/zorg en speciaal voor ouderen.

1.4 Veiligheid in Huis. Door scheef wonen en ander gebruik van de woningen zien we de veiligheid in huis voor bepaalde groepen in het gedrang komen en problematisch worden. Dorpsbelangen bepleit dan ook dat er speciale veiligheidsgezanten vanuit de Gemeente inspecties gaan doen en hun ervaringen lokaal delen. Dit kan in samenhang met brandveiligheid/WMO en vanuit een ergonomische invalshoek. Denk hierbij speciaal aan ouderen, kinderen, gehandicapten en ander beperkten.

1.5 Veiligheidsregio. De Gemeente Bergen maakt onderdeel uit van de Veiligheidsregio Noord Limburg die erop gericht is om de inwoners en bezoekers te beschermen tegen (gezondheids-) risico’s, rampen en crises. Daar werken Brandweer, GGD en crisisbeheersing samen. De autonomie over deze gebieden is dus niet meer in handen van de Gemeente maar van de VRLN. Dat betekend dat de VRLN een andere focus en aandachtsgebied kan hebben en andere risico’s onderkent dan in de Gemeente Bergen spelen of voor handen zijn. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om alle veranderingen in de VRLN met de STOEP (Sociaal, Technische uitvoerbaarheid, Organisatorisch Haalbaarheid, Economische Wenselijkheid, Politiek inpasbaarheid) factoren te beoordelen voor de Gemeente Bergen en daar waar nodig lokale aanpassingen en acties op te ondernemen. Een bekend voorbeeld in de Gemeente Bergen zijn de aanrijtijden van de Brandweer en de organisatorische opheffing van ons brandweer duikteam.

1.6 Gemeentelijk Blauw. De Politie heeft moeite om meer blauw op straat te krijgen. Wij zouden graag de wijkagent terug willen als oren en ogen van de gemeenschap. Als de politie hem niet kan leveren dan doen we dat toch lokaal! We kunnen de functies van de BOA’s hiervoor gebruiken en benutten en deze dan lokaal aanwezig te hebben in onze dorpen, voor niet alleen handhaving maar ook op het gebied van advies.

1.7 Snelheden. We constateren in onze Gemeente een versnippering van beleid voor wegen in de Kern en voor doorgaande wegen. De N-271 als meest doorgaande weg van Noord naar Zuid wordt als 80 kilometer weg op verschillende plaatsen doorbroken met 50 kilometer en op sommige plaatsen is deze bij het oversteken niet veilig en zouden we willen dat het 30 kilometer is. Ook andere wegen in het buitengebied waar je 60 kilometer mag rijden nodigen uit tot 80 kilometer of meer. We moeten ons realiseren dat als je verkeer langer (of langzamer laat rijden) op doorgaande wegen houdt ze ook langer op de plaats blijven en ze waarschijnlijk worden uitgenodigd om harder te rijden dan toegestaan doordat de weg dat toelaat en ze dat verwachten op doorgaande wegen. Dorpsbelangen pleit dan ook voor eenduidigheid, op doorgaande wegen moet verkeer weg kunnen en op “toeristische” wegen moet als wij dat willen de weg niet uitnodigen tot het rijden van 80 kilometer als we dat verlagen. Een bord planten alleen helpt niet en geeft vaak meer problemen dan we willen.

2. Welzijn en Zorg

2.1 Nabuurschap. Sociale betrokkenheid, Verenigingsleven en Burenhulp staan de laatste jaren ernstig onder druk. Het Nabuurschap is niet meer zo vanzelfsprekend als vroeger in de buurten en dorpen het geval was, evenals op het platteland. Dit komt door verschillende oorzaken zoals: snelheid van het leven en beleefde drukte, import van buiten regionale mensen en de onbekendheid met de burenzorg, overheidsregels en subsidie verstrekking, corona, vereenzaming, financiële problemen, kinderloosheid, slecht openbaar vervoer, daling van bezoekjes etc. etc.. Door de daling van het Nabuurschap en de bijkomende basisbehoeften en ondersteuning vervalt de hulpvaardigheid en wordt dat niet meer als vanzelfsprekend gezien. De mantelzorger, een huiskamer, een vereniging, een vrijwilliger of buddy, maar ook een vriend kunnen hulp bieden en dat alles in het kader van Binden en Boeien aan onze gemeente en mensen. In al deze gevallen is het van belang dat de gemeente op haar beurt ruim steun geeft en voldoende faciliteert aan al die hard werkende vrijwilligers en hulpvaardige zodat het Nabuurschap en bijkomend gevoel, weer als vanzelfsprekend wordt beschouwd!

2.2 Maaltijdenvoorzieningen. Veel gemeenten in Nederland kennen diverse varianten op maaltijdvoorzieningen. De meest interessante is misschien wel de methode om 2 tot 3 x in de week een betaalbare maaltijd te verzorgen voor ouderen en alleenstaanden. Een dergelijke voorziening draagt niet alleen bij aan de gezondheid, maar ook voorkomt het in veel gevallen de eenzaamheid. Wij nodigen dan ook geïnteresseerde vrijwilligersorganisaties of particuliere ondernemers van harte uit om met ons mee te denken en te realiseren. Wat Dorpsbelangen betreft kan er ook onderzocht worden of er behoefte is aan een centrale gaarkeuken van waaruit distributie kan plaatsvinden en waarbij gezamenlijk eten mogelijk is.

2.3 Vrijwilligers ondersteunen en Faciliteren. Vrijwilligers weten vaak niet waar abraham de mosterd haalt en welke initiatieven ze kunnen, en mogen opstarten. Dat komt omdat de kennis omtrent subsidie aanvragen en faciliteren van initiatieven vaak versnipperd is en niet tot hen komt. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om welzijn en zorg dorpsgericht te organiseren in samenspraak en in afstemming met het dorp, met een loketfunctie in eigen dorp. Een eigen dorpsverbinder brengt zorg en welzijn dichterbij en loont. Dat is dus de plek waar de vraagbaak voor onze vrijwilliger en zorgondersteuner wordt gecentraliseerd en ze proactief meedenken en handelen. Goed lopend vrijwilligerswerk willen we waarderen en hierin investeren. Daarbij willen we bekijken of we de regels en leges voor vrijwilligers kunnen beperken. De grens tussen vrijwilligerswerk en professioneel werk moet echter goed bewaakt worden. Er is een grens aan draagkracht in de samenleving en bepaalde dienstverlening vraagt om professionele uitvoering.

2.4 Positieve Gezondheid. In de Regio Noord Limburg is besloten om, samen met de 8 gemeenten in Noord Limburg, in 2040 te komen tot de gezondste Regio van Nederland waarin Positieve gezondheid de leidende Visie zal zijn. Waar veel zorgsystemen zijn ingericht op curatief handelen en de klacht centraal wordt gesteld kijkt Positieve gezondheid preventief naar het totaalplaatje van iemands gezondheid. Dorpsbelangen Bergen pleit er in dat kader voor om verenigingen te laten transformeren naar omni-verenigingen waarbij Sport wordt gekoppeld aan Sociale en Culturele activiteiten. Sport en Cultuur zijn namelijk niet alleen belangrijk voor de ontwikkeling en gezondheid, maar ook voor het dragen van tradities en gemeenschapszin. In de Omni-verenigingen is daar plaats voor en jong- en oud kunnen daar dan ook o.a. hun zingeving vandaan gaan halen.

2.5 Welzijn Buitengebied. Het welzijn in het buitengebied staat onder druk, onder andere door verloedering van de woonomgevingen, geuroverlast, concentratie van intensief agrarisch gebruik in combinatie met wonen, veréénzaming, landschappelijke veranderingen, toenemend toerisme daar waar het niet gewenst is, criminele activiteiten, urbanisatie etc. Ook vragen de mensen zich af of het ongezond is om dicht bij een groot veebedrijf te wonen. Zij maken zich zorgen om verschillende dingen die ongezond kunnen zijn, zoals Stank, fijnstof en endotoxinen en ziekten die van dieren op mensen kunnen overgaan. Het risico bestaat dat het buitengebied verder verloederd en het welzijn van de wonende mensen wordt verlaagd evenals het feit dat daardoor toerisme en beleving gaan afnemen. Dorpsbelangen staat voor een leefbaar en vitaal buitengebied, waardoor duidelijke afspraken, zonering en innovatie het welzijn van de mensen in het geheel zal toenemen en wonen en werken (agrarisch of anders) evenals toerisme met elkaar in balans zijn en zullen blijven.

2.6 Criminaliteit. Niet alleen ons buitengebied maar ook steeds meer in de kernen weten criminelen onze mensen te benaderen en over te halen in hun activiteiten mee te doen. Landelijk is er een Multidisciplinair Interventie Team Nationale Politie opgericht om de criminele netwerken aan te pakken, maar lokaal zit er uiteraard ook heel veel kennis. Binnen de Gemeente organisatie dient plaats te zijn voor het lokaal verzamelen, controleren en analyseren, proactief te kunnen handelen en daar waar nodig te kunnen ingrijpen om criminaliteit tegen te gaan. Uiteraard dient dan ook samenwerking te worden gezocht met de diverse instanties, zoals eerder genoemd, maar ook met de Bergse Burgers. En daar waar onderzoek heeft plaats gevonden hoeft men niet iedere keer weer opnieuw dingen te bekijken. Criminaliteit aanpakken: Jazeker, snel en doortastend. Burgers eindeloos onderzoeken: Nee, belachelijk en ook deze burgers moeten verder kunnen, dus als t goed is dan is het goed en leer van de onderzoeken uit het verleden.

2.7 WMO Willekeur. We moeten af van de willekeur in de WMO en heldere en eenduidige regels stellen voor allen die ook nog eens doelmatig zijn. Niet te moeilijk maken, want dan schiet het zijn doel voorbij. En mocht het zo zijn dat iets niet binnen de regels valt meedenken hoe het dan wel zou kunnen. Ook de beslistermijnen moeten terug gebracht worden naar maximaal een maand. Het kan niet zo zijn dat iemand een half jaar moet wachten op het bericht of hij een hoog- laag keuken kan krijgen of niet! Beslislijnen dienen korter en sneller te zijn en oplossingsgericht. Bij de aanvraag moet het eigenlijk al duidelijk zijn. Dat wethouders moeten gaan beslissen over de regeling geeft al aan dat het blijkbaar niet eenduidig is.
WMO-aanbesteding willen we zo lokaal mogelijk, lokale wensen en eisen stellen we centraal. Maatwerk is uitgangspunt en de ervaring leert dat samen aanbesteden met (een aantal) gemeenten slechter uitpakt voor de dienstverlening, duurder is, burgerinitiatieven en innovatieve projecten weinig of geen kans krijgen en de gemeenteraad weinig invloed heeft. We willen juist de eigen regie van burgers bv door het opzetten van zorg coöperaties en zorginitiatieven stimuleren en ondersteunen. Vraag het de dorpsbewoners zelf en steeds bezien vanuit de behoeftelogica: Wat hebt u nodig (Needs), Wat wilt u (Wants), wat eist u (demands) en wat draag u zelf bij (competence).

2.8 Demografische ontwikkelingen leiden tot het organiseren van Mantelzorg. Hoeveel mantelzorg kunnen gemeenten in redelijkheid van hun burgers verwachten en wanneer moet er ‘echt’ professionele hulp beschikbaar zijn? Deze vraag doemt op als we ons realiseren dat een steeds groter deel van de zorg voor ouderen zal worden geboden door ouderen die mogelijk zelf ook ondersteuning nodig hebben. In de regio’s waar de vraag naar zorg het hoogst zal zijn (de zogenoemde krimpgebieden zoals Gemeente Bergen), zullen relatief weinig collectief gefinancierde zorg en weinig informele zorg aanwezig zijn omdat de jongere generaties naar (rand)stedelijke gebieden trekken. De vraag die dat dan oproept voor onze Gemeente Bergen is of er dan ook daadwerkelijk voldoende ondersteuning beschikbaar is? Dorpsbelangen vind dat we nu al in moeten spelen op de daling van het aantal mantelzorgers en nu al hierop in moeten spelen d.m.v. tijdige anticipatie en de te nemen maatregelen. Het is dan goed om nu vooral de focus te leggen op het organiseren van het vangnet lokaal, wel te verstaan. Andersoortige arbeidsmigranten halen die ons in de zorg en ondersteuning kunnen helpen? Veel meer preventief te werk gaan dan nu? Dorpsbelangen wil dat op tafel hebben.

2.9 Zorgcoöperaties/vrijwilligerscentrale. De thuiszorg en de thuishulp en al het vrijwilligerswerk is veel te gefragmenteerd in het Bergse Landschap. Door die versnippering van organisaties, zelfstandigen, hulpbehoevende en cliënten, en de vele verschillende mensen die bij dan bij elkaar over de vloer komen kan het wel eens lastig zijn om hier nog overzicht in te bewaren, en daardoor de juiste afgestemde zorg te verkrijgen of te geven. Wij pleiten er dan ook voor om te onderzoeken hoe een lokale, gemeente brede zorgcoöperatie/vrijwilligerscentrale hier bij kan helpen en de nut en noodzaak hiervan in kaart te brengen. Tevens kunnen we hier dan de lokale zorgverleners bij elkaar gaan brengen en hiaten identificeren voor de toekomst. Dit zouden gewoon betaalde krachten moeten zijn die de vrijwilligerscentrale/Zorgcoöperatie runnen.

2.10 Huishoudelijke hulp voor Mantelzorgers. Om mantelzorgers te ontlasten willen we hen de mogelijkheid bieden huishoudelijke hulp aan te vragen. Door de inzet van vele mantelzorgers kunnen mensen langer zelfstandig blijven wonen. Ondersteuning van mantelzorgers blijft en is steeds noodzakelijk om overbelasting te voorkomen. Dit kan via een korting op arbeid of een aantal keren per jaar gratis hulp b.v. bij de grote schoonmaak.

2.11 Voorzorgcirkels. In 2.8 hebben we het probleem al aangestipt. Tijdig zal een zorgbestendige omgeving gecreëerd moeten worden waarbij de (gezonde) senior de andere (zorgafhankelijke) ondersteunt. (Uit)voorzorgcirkels kunnen hierbij helpen. Bewoners (en professionals) gaan met elkaar in gesprek over de vraag hoe je je kunt voorbereiden op een situatie van zorgafhankelijkheid. Iedereen is nog gezond, maar wat doe je als je iets overkomt. De voorzorgcirkel biedt de zekerheid en veiligheid voor het geval je iets overkomt. Een (uit)voorzorgcirkel is een aaneenschakeling van bewoners, zowel jong als oud. Elke voorzorgcirkel heeft een sleutelfiguur een verbinder. Dit is de persoon die initiatieven neemt en eventueel contact onderhoud met professionals. De voorzorgcirkels vormen de basis van een nieuwe sociale infrastructuur, waar veel bestaande zaken aan gekoppeld kunnen worden. De nieuwe sociale infrastructuur wordt als ’t ware de afzetmarkt waar iedereen zijn verhaal kwijt kan. Willen we de gevolgen van de vergrijzing zo goed mogelijk opvangen, dan zal het uitgangspunt “senioren gaan elkaar helpen” leidend moeten worden, waarbij wederkerigheid een noodzakelijke voorwaarde is. Hierbij is het ook de bedoeling dat jeugd en ouderen elkaar gaan ontmoeten. Met wederkerigheid wordt bedoeld dat je eerst helpt en later geholpen wordt. Je moet daarbij zowel hulp kunnen aanvaarden (opheffen vraagverlegenheid) als hulp kunnen geven (durven helpen).

Uitgangspunt 1: Uitvoorzorg tijdig initiatieven nemen die kwaliteit van bestaan van senioren in balans houdt. Voorzorgcirkels hebben een preventieve bedoeling {sociale contacten aangaan/onderhouden, voorkomen/tegengaan van eenzaamheid, bevorderen van mobiliteit (ergens heengaan en weer thuiskomen)}

Uitgangspunt 2: De ontwikkeling en het opbouwen van ‘voorzorgcirkels’ is gericht op geformaliseerde ‘burenhulp’ om in de groeiende hulpvraag in tijden van afnemende professionele zorg te kunnen voorzien.

Uitgangspunt 3: Kleinschalige activiteiten voor, door en met senioren en andere bewoners: dichtbij, makkelijk bereikbaar, ongecompliceerd – ontmoeten, daar gaat het om.

Uitgangspunt 4: De voorzorgcirkels worden ondersteund door levensloopbestendige huisvesting, digitale ontmoetings-/servicepunten, alarmering, vrijwilligersinzet, indien gewenst een huiskamer/ontmoetingspunt/ buurt- en dorpskamer. Aanvullend daarop biedt het sociaal team en de wijk-/thuiszorg de noodzakelijke professionele zorg, die op relatief kleine afstand, beschikbaar is.

Uitgangspunt 5: Samen werken aan een nieuwe sociale infrastructuur (sociale netwerken).

2A. Jeugd en Jongeren

2A.1 Maatwerk Sociale Voorzieningen. De door de Rijksoverheid opgewekte crisis in de jeugdzorg dmv het decentraliseren van verantwoordelijken naar de Gemeenten heeft geleid tot tal van problemen en het oplopen van wachtlijsten met drastische gevolgen. Het moge duidelijk zijn dat er voor de jeugdzorg duidelijk maatwerk vereist is en dat zelfkritiek op het functioneren vanuit de eigen organisatie moet komen, aangevuld met een adequate klachtenprocedure die onafhankelijk kan worden opgepakt. We zullen ook aan lokale oplossingen moeten denken en niet alleen aan contractjes in Verweggistan. Aangezien de Gemeenteraad opdrachtgever is voor het uitvoeren van dergelijke wetten bepleiten wij een toezichthoudende rol voor onze Griffie (Secretaris van de Raad) voor wat betreft afhandeling afwikkeling en Coördinerend voor wat betreft klachtenafhandeling. Periodiek wordt er dan verslag gedaan aan de Gemeenteraad waardoor we onverkort alert blijven op de uitvoering van de Sociale Dienst, Jeugdzorg en de Wet Voorzieningen gehandicapten.

2A.2 Jeugd- en Jongeren werk. Jeugd en jongerenwerk in onze gemeente is nog te vaak een ondergeschoven kindje. Zomeractiviteiten worden financieel niet of nauwelijks ondersteund. Een “echt” jeugd- en jongerencentrum ontbreekt en mag van ons worden opgericht. Diverse festiviteiten zijn op een hand te tellen. Initiatieven die onze jeugd en jongeren weer kunnen boeien ondersteunen wij van harte. Vanuit de gemeente willen we 1 ambtenaar die het jeugd- en jongerenwerk onder zich heeft en daar verantwoordelijk voor is en als aanspreekpunt kan dienen. Het lijkt ons niet nodig om een externe jeugd coördinator te installeren zoals in het verleden, die taak komt bij de ambtenaar te liggen.

2A.3 Feest bus. Aangezien de horeca terugloopt en er in de dorpen vaak niets te doen is voor de jeugd, of te weinig. Bemerken we dat de Jeugd steeds vaker en verder wegtrekt met alle gevolgen van dien. Voor de directe omgeving willen wij dan ook pleiten voor het invoeren van een feest bus tussen de Kernen in de Gemeente Bergen naar de Horeca bestemmingen in de Regio. Dorpsbelangen wil onderzoek doen naar het nut en noodzaak en het financiële plaatje boven water hebben. Veiligheid en vermaak voor onze jeugd moet gewaarborgd blijven.

2A.4 Jeugd en Deelname aan Lokale Politiek. De animo en de interesse in de lokale politiek in de Gemeente Bergen is erg laag en onder de jongeren nog lager. Het gevolg daarvan is dat er over de mensen wordt geregeerd door een klein groepje en niet met de burgers. Door de jeugd al in een vroeg stadium met de lokale politiek in aanraking te brengen kan dat veranderen. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om modules te ontwikkelen waar de lokale politiek begrepen kan worden en waar jongeren ook kunnen deelnemen en projecten kunnen uitvoeren. Dat dient dan gezamenlijk met de overige lokale partijen en ook met de landelijke partijen te worden opgepakt. Tevens pleiten wij ervoor om te gaan werken met een schaduwkabinet gevuld door jongeren.

2A.5 Huiswerkplekken. Dorpsbelangen wil dat de gemeente extra aandacht geeft aan het welzijn en de ontwikkeling van jongeren in gezinnen waar armoede voorkomt of problemen zijn. Naast de al bestaande minimaregelingen, gericht op (o.a.) kinderen, kan dit door bijvoorbeeld te onderzoeken of het mogelijk is om laagdrempelige huiswerkplekken te creëren in bijvoorbeeld MFC’s, bibliotheken, scholen, kerkgebouwen etc. per dorp. Kinderen kunnen daar ook in de avonduren terecht om rustig hun huiswerk te maken, gratis thee te krijgen en zo nodig hulp te krijgen van een huiswerkbegeleider.

3. Werk en Inkomen

3.1 Diversificatie in Werkaanbod . Gemeente Bergen kenmerkt zich als Agrarische en Toeristische gemeente en dat betekend vrijwel een laagopgeleid aanbod aan werk en desbetreffende vraag hierna. Dat terwijl onze jeugd steeds meer hoogopgeleid is en dus wegtrekt omdat er geen aanbod qua werk is, en wij binnen de gemeente steeds meer buitenlandse arbeiders halen omdat we het laaggeschoolde werk niet meer gedaan krijgen. We bespeuren dan ook een steeds verder gaande scheefgroei van werkaanbod ten opzichte van de populatie. We willen dan ook kavels op het industrieterrein gebruiken om daar kantoor voorraad te bouwen en aanbod te verschaffen voor hoger opgeleide mensen en kenniswerkers. Ook ZZP-ers moeten ergens hun plek kunnen krijgen indien gewenst. Tevens is het zo dat er meer gedaan dient te worden voor de mensen die van thuis uit werken. Verder zullen we moeten gaan denken aan het omscholen van arbeidsimmigranten naar de noodzakelijke zorg functies en huishoudelijke ondersteuning die we in de toekomst nodig zullen hebben. Door de impact van het internet en het o.a. het thuiswerken zullen ook de arbeidsplaatsen veranderen en het werk inhoudelijk. Hier moeten we op inspelen en dit verder faciliteren voor de toekomst. Daardoor kunnen we meer sturen en halen we ook meer kenniswerkers en andersoortig binnen onze gemeente grenzen waardoor de gewenste diversificatie komt en wij aantrekkelijker worden om zich te vestigen als ondernemer en werknemer.

3.2 Arbeidsbemiddeling en Zingeving op lokaal niveau. We zien steeds meer mensen problemen ondervinden met zingeving, betaald werken, vrijwilligers werk en arbeidsparticipatie en deelname aan het sociaal verkeer of verenigingen. Doordat men niet deelneemt of de zin ervan niet inziet gaat men vervreemden van de maatschappij of vereenzamen. Wij denken dat tegen te kunnen gaan door lokaal een platform op te richten waar bemiddeld wordt in vraag en aanbod en ondersteunt wordt door uitkeringen, subsidies en lokale werkverschaffing. Dat in samenspraak met lokale ondernemers, gemeente, regionale arbeidsbureaus. Ook hier willen wij veel meer gebruik maken van de Euregio ’s en de Duitse connecties gebruiken om samenwerkingsverbanden op te starten dan nu wordt gedaan.

3.3 Basissalaris. Bijstand, Wajong, WIA en andersoortige uitkering zijn allemaal bedoeld om een gebrek op te heffen. Daarbij hanteren we een heel apparaat om te bespeuren of hier oneigenlijk gebruik van wordt gemaakt en of dat gebrek nog steeds valide is. Men gaat uit van het “slechte mensbeeld. ” Dat kost handen vol geld. Dorpsbelangen staat een reëel mensbeeld voor ogen waarbij gekeken wordt wat iemand nodig heeft om te bestaan en te leven in de Gemeente Bergen. Daar wordt een bassisalaris op toegepast. Voor alle extra’s kan men iets verdienen, wel per persoon toe te kennen. Daarbij schaffen we het apparaat af dat toezicht moet houden op de slechte mens, en brengen we verleiders in het spel die in samenspraak met 3.2 mensen gaan verleiden om het maximale uit hun bijdrage aan de maatschappij te leveren en daardoor een zinvolle invulling kunnen geven aan hun bestaan, wat weer per persoon specifiek is. Dit soort experimenten zijn al in het buitenland succesvol gebleken.

3.4 Vrijgestelden. Er zal altijd een groep blijven die structureel niet bijdraagt onder 3.3. Deze groep, door de verleiders te identificeren en levend op dat basissalaris, zullen naar maatschappelijke en/of vrijwillige taken worden geleid die extra’s opleveren en onder toezicht worden uitgevoerd. Het vrijwillige gaat er dan steeds meer vanaf en het basissalaris zal door deze groep mensen worden verdiend door passende werkverschaffing en bijdrage aan de maatschappij als geheel. Periodiek zal hier een evaluatie op plaats vinden.

3.5 Bemiddelend Bestuur. Nu maken we gebruiken van allerlei regelingen in de regio en door externen en bureaus om mensen aan het werk te helpen. Vaak worden hier de belangen verwisseld, immers het bureau heeft er baat bij om zo lang mogelijk iemand te bemiddelen. Dit vinden we een verkeerd signaal en pleiten er dan ook voor dat de bestuurders van deze gemeente de boer op gaan voor onze eigen mensen. Zij komen bij de bedrijven en kunnen hier een rol vervullen in het kader van binden en boeien en daardoor onze mensen door eigen arbeidsbemiddeling aan een zinvolle tijdsbesteding helpen. Dat kost niets extra.

3.6 Aanbod werk dient te worden verhoogd. We hebben niet alleen een verkeerd aanbod van werkgelegenheid maar in onze ogen ook te weinig. Toekomstige projecten en bestemmingsplannen voor ondernemingen dienen te worden beoordeeld op werkgelegenheid. Beleid zal er moeten worden gemaakt om de werkgelegenheid te vergroten en we zetten dan ook in om op termijn een aanzienlijke hoeveelheid aan FTE binnen te halen en/of te ontwikkelen en van een ander en hoger niveau dan nu voorhanden is. Dit zal dan ook andersoortige werkgelegenheid zijn en van andere sectoren dienen te zijn dan die nu voornamelijk voor handen zijn in de Gemeente Bergen. Daar dienen we nu mee te beginnen om dat doel op termijn binnen te realiseren. Daarbij dient er dus ook voldoende woongelegenheid te worden gecreëerd, samen met een leefbaar en bloeiend verenigingsleven dat zal leiden tot het aantrekken van deze mensen. Dat alles maakt het leven in onze dorpen aantrekkelijker voor onze eigen inwoners, nieuwe mensen van buiten maar ook voor onze toeristen. Het is een Dorpsbelang!

3.7 Mosaïque. Het status project Mosaïque is een voorbeeld waarbij niet van tevoren adequaat onderzoek is gedaan en waar vooraf al geen duidelijke afspraken met huurders aan te grondslag lagen. Het risico was overduidelijk aanwezig dat men bouwde voor leegstand, en dat is gebleken. Om dat op termijn op te lossen dienen er slimme en authentieke ideeën te komen waardoor Bergen weer een eigen centrum krijgt. Wij denken dan ook dat de te verhuren ruimtes verkleind dienen te worden en vergunningen verleent worden voor pop-up stores, game rooms, tentoonstellingsruimten, discussie cafés, andersoortige horeca etc.. Het is een grote noodzaak om Bergen een eigen plek te gunnen waar plaats is voor een ieder midden in het centrum. Ook een puntje is om het gedeeltelijk centrum te overkoepelen met een zon doorlatend dak, waardoor een centrumfunctie wordt benadrukt. Het centrum moet weer bruisend worden en dat hoeft niet alleen met winkels en invulling geven met wonen in het centrum leid ertoe dat de centrum functie afneemt.

3.8 Weerbaarheid Overheid. Doordat we leven in een relatief verarmde regio is het voor criminelen een vaak interessant gebied en zijn ondernemers hierbij niet gevrijwaard. Om deze ondermijning tegen te gaan hebben we niet alleen ogen op de straat nodig maar moeten we ook slim gebruik maken van bestanden en kennis die al voor handen is. Het RIEC ((Regionaal Informatie en Expertise Centrum) en het koppelen van bestanden regionaal en nationaal is een middel om partners te ondersteunen bij de aanpak van georganiseerde criminaliteit. Hier bij de grens is het ook wenselijk om aan te sluiten met onze oosterburen. Daardoor maken we de Gemeente weerbaarder d.m.v. slimme systeemcontroles.

4. Groen en Openbare Ruimte

4.1 Evenemententerrein i.p.v. hondenschijtplaats. Het voormalige buitenzwembad in Nieuw Bergen wordt nu vaak gebruikt als vrijplaats voor ongeoorloofde honden praktijken, zonder opruimen welteverstaan. Hier zou Dorpsbelangen graag een evenemententerrein zien te realiseren met een vast podiumgedeelte en opslag. Hier zouden onder andere muziekfestivals, taptoes, sporttoernooien, hondenshows, beurzen, productpresentaties, old timer dagen, pick nick events, food truck festivals, Highland-games enz. gehouden kunnen worden. De diverse activiteiten betekenen een prikkel voor ons toeristisch product en in het verlengde daarvan de middenstand en de werkgelegenheid. Voor onze burgers kan het een welkome afwisseling zijn van het aanbod in de Gemeente Beregen en deze wederom op de kaart zetten. Dorpsbelangen pleit voor het aanleggen van de infrastructuur van dit terrein.

4.2 Nationaal Park de Maasduinen. Het Nationaal Park is uniek voor Nederland en authentiek voor onze gemeente. We vinden dat het NP te weinig economisch en ecologisch wordt uitgenut. Met deze mooie omgeving kunnen we ons onderscheiden op het gebied van Sport en Recreatie, Toerisme en rust voor de eigen inwoners. Er zouden meer horecapunten langs de randen moeten komen die voltijds bezet zijn. Niet alleen in omgeving Leukermeer de focus leggen maar ieder dorp zijn eigen authenticiteit laten leggen in, of nabij het Nationaal Park. “Aanbouw of Aangroei” tegen het NP gedeeltelijk bestemmen voor toerisme en ondernemen met de natuur etc. Creatieve ideeën worden hierbij omarmd. Te denken valt aan voedselbossen, klimbossen, struintuinen, kinderopvang wei, speelbossen, sportveldjes, Buiten Barbecue Plaats, Historische vertelplekken, Botanische tuin, heemtuin, Arboretum etc. Dorpsbelangen wil de weg banen voor de toeristische ondernemers met een hart voor de Maasduinen.

4.3 Uitstraling Dorpen. De uitstraling van de dorpen willen wij verbeteren door beter onderhoud, schoonmaak en meer groen. Hiermee willen we een dorpsgevoel creëren en aantrekkelijk maken voor potentiële inwoners. Tevens kan aansluiting worden gezocht bij de te ontwikkelen authenticiteit van een dorp en de wens van de dorpsraden en burgers hierbij betrekken. Hoe wil het dorp te boek staan en wat is de weg daar naar toe? Ook het minder maaien van de bermen is beter voor het milieu, maar op sommige plekken gevaarlijk voor het verkeer. Slim aanleggen is het devies en met name op het gebied van het aanleggen deze infrastructuur kan hierbij een faciliterende rol van de Gemeente worden verwacht. Budgetten dienen per dorp te worden vrij gemaakt om dit te verwezenlijken en uit het D.O.P. (Dorp Ontwikkel Plannen) moet de concretisering plaats vinden.

4.4 Investeringen door extractie. De investeringen van de overheden dienen openlijk te worden gewogen en besproken en er mag geen euro in het toerisme worden gestopt als de burger er ook niet beter van wordt. Grote bedragen hebben we verdiend met de zandafgravingen maar deze worden niet altijd voor het belang van de Bergse burger gebruikt en men heeft hier dan ook geen weet van. Miljoenen voor het zand van de vaargeul worden in een waterboulevard gestopt, leuk voor de toerist en hun dagelijks ommetje maar van die 8 miljoen netto heeft de Bergse Burger weinig profijt. De grond was van ons allemaal en Dorpsbelangen vindt dat dat anders moet.

4.5 Boomkwekerij zelf opstarten: Het is te belachelijk voor woorden, daar waar wij wonen midden in een bosrijk Nationaal Park moeten we grote bedragen betalen voor de herplanting van bomen. We vinden dan ook dat onze buitendienst kennis moet opdoen i.v.m. het zelf kweken van bomen. Dat moeten we binnen de gemeentegrenzen zelf aan gaan pakken. Gronden dienen ter beschikking te worden gesteld en kennis dient te worden verworven. In dit kader pleiten we er ook voor om een arboretum (Bomentuin) aan te leggen als toeristische exponent hiervan.

4.6 Aanplanten van Bomen: Wij hebben in onze gemeente veel versnipperde stukjes grond waar niets of te weinig mee gebeurd. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om bomen aan te planten, veel bomen. Die kunnen komen uit onze eigen Boomkwekerij. Zodoende sluiten we aan bij de wens van de Europese Unie om meer bomen aan te planten die CO2 gaan afvangen en we hierbij gebruik kunnen gaan maken van duurzame bouwproducten. Ook pleiten we hier om aan te sluiten bij de al landelijk lopende projecten van Staatsbosbeheer in samenwerking met Universiteit Wageningen. We hopen zo op meer diversiteit te komen van de bospercelen en meer duurzaam groen te kweken. Gemeenten en beleidsmakers zagen groen lang als een probleem. Het veroorzaakte immers blaadjes en de stoeptegels komen omhoog.

4.7 Verfraaiing van de rotondes en ovondes: We benutten de uitstralingen van de rotondes en ovondes niet op een juiste wijze. Vaak verloederd, niet interessant en in periodes een doorn in het oog qua onderhoud. We zouden hier op een veel betere manier gebruik van kunnen maken door onder andere kunstenaars uit de gemeente te vragen iets te creëren. Ook zouden er eventuele studenten, denk aan stagiaires leefomgeving kunnen worden aangezet om een optimale en aantrekkelijke groene omgeving te creëren. Dit zouden de unieke en eigen uithangbordjes in de gemeente kunnen worden. Te denken valt ook aan het adopteren onder voorwaarden door verenigingen die onderhoudsgeld ter beschikking krijgen. Het maakt niet uit wat, maar het moet echt anders.

4.8 Hondepoep c.q. opruimplicht. Dorpsbelangen wil dat hondenbezitters de ontlasting van hun honden opruimen. Daarvoor willen we dat deze zakjes afbreekbaar en gratis, net als pmc zakken, verkrijgbaar moeten zijn. We vinden ook dat BOA’s steviger mogen optreden bij het niet opruimen hiervan, omdat dit al jaren een doorn is van de meeste burgers. De boetes die de BOA’s mogen verstrekken kunnen wat ons betreft progressief zijn. We willen de overlastplekken in kaart brengen en daar waar structureel een probleem is deze ook aanpakken.

4.9 Waterhuishouding. Dorpsbelangen stelt voor om een stresstest te doen en inzichtelijk te maken waar binnen ruimtelijke ordening probleempunten liggen voor de toekomst. Dit gaat dan om overstromingsgevaar, wateroverlast, droogte en hittestress o.a. We zien dat water en met name piekbelasting en hevige regenval tot problemen kan leiden. Zowel in de straat als vanaf de rivier de Maas. Aan de Maas wordt al gewerkt vanuit het Delta plan, maar in de dorpen en het landelijke gebied staan wij aan de lat. Het water moet weg kunnen als het met bakken uit de lucht valt, maar we moeten het kunnen vasthouden indien nodig. We bemerken een verdroging in onze natuurgebieden. Maar voor onze akkerbouwers is een laag waterpeil weer gewenst. De discussie waterpeil volgt functie in functie volgt waterpeil betekend dat er een kentering aan zit te komen. Dorpsbelangen wil voor alle partijen duidelijkheid scheppen en inzicht verschaffen in deze omslag. Wat betekend dit voor het Nationaal Park, onze natuur en onze boeren? Wat betekend dit voor de verzakkingen in de dorpen?

4.10 Landbouw. Dorpsbelangen staat voor een vorm van duurzame landbouw die toekomst bestendig is in zowel economisch, ecologisch als sociaal opzicht. Dat betekend volgens criteria van de WUR:
• is voldoende om boeren en hun medewerkers er een gunstige prijs mee te kunnen laten verdienen en het voortbestaan van betrokken bedrijven te garanderen;
• zorgt voor meer welzijn, gezondheid (voedselveiligheid) en betere sociale condities wereldwijd;
• houdt rekening met en geeft inspraak aan omwonenden en andere betrokkenen;
• heeft slechts beperkte negatieve gevolgen voor het milieu, bodem, lucht en water (residuen, nutriënten en pesticiden);
• zorgt op basis van een doorgedreven bedrijfsvisie op natuurbehoud binnen en buiten het bedrijf voor het landschap, biodiversiteit, dieren en planten;
• gebruikt water, energie en grondstoffen zodanig dat er geen tekorten optreden (zelf water zuiveren, energie opwekken en op streekniveau streven naar een kringloop van voedingstoffen);

4.11 Veeteelt. Gezien de risico´s die intensieve veeteelt mee brengt zijn wij niet voor verdere vergunningverlening op dit gebied en dan met name voor de varkenssector en geitensector. We zijn tegen megastallen en willen dat veestapel in ons gebied inkrimpt in plaats van groeit. Hierbij sluiten we aan bij de plannen van de overheid om de uitstoot van stikstof terug te dringen. We zullen TEGEN vergunningverlening zijn van bedrijven die uit andere gemeentes komen vluchten om hier de lege stallen te komen bezetten. We zijn VOOR om het gedeelte van de reductie te gebruiken voor onze eigen boeren om aanpassingen aan hun veestapel te doen. Reductie gaan we bereiken door stallen af te breken, geen nieuwe stallen meer te bouwen. We zullen boeren steunen om mee te doen aan de opkopersregelingen die door de overheid worden gehanteerd. Verder zullen we ook andere verdienmodellen laten onderzoeken om deze boeren te steunen in het buitengebied. Tevens willen we, in het kader van herijking buitengebied, kijken wat de status van LOG betekend. De geplande uitbreidingen van varkens in dat gebied willen we tegengaan.

4.12 Algemene Plaatselijke Verordening. Dorpsbelangen pleit ervoor om normen voor houtstook, geuroverlast, fijnstof en ammoniak uitstoot vast te leggen in de APV. Dat biedt onze handhavers andere middelen dan hun neus om te kunnen handhaven. Houtrook is schadelijk voor de gezondheid want er zitten schadelijke stoffen in zoals fijn stof, koolmonoxide, verschillende vluchtige organische stoffen, PAKS en roet. Met name het concentraat van fijnstof in hout is zeer schadelijk en kankerverwekkend. Verder willen we het schone luchtakkoord ondertekend hebben door de gemeente bergen.

5. Economie en Lokaal Bedrijfsleven

5.1 Aansluiting zoeken met Duits Hinterland: Daar waar onze hoogopgeleide jongeren massaal de gemeentegrenzen verlaten om in de Randstad te gaan werken laten wij het liggen om een prachtig woon- en leefgebied aan te bieden op nog geen uurtje van de Duitse Randstad! Via de Euregio’s zouden er concrete afspraken en contracten gemaakt kunnen worden zodanig dat ook onze jongeren kunnen profiteren van de aangeboden werkgelegenheid in de Duitse Randstad. Juist op het gebied van procedures en afstemmen van diploma’s en werkervaring, zorgverzekeringen, sociale zekerheid, inkomstenbelasting, gezinsbijslag, ziekte en vakantierechten etc zou de Gemeente een faciliterende rol kunnen bieden door dit soort vragen te centraliseren en af te stemmen. Dit zou samen kunnen gaan met info loket voor arbeidsimmigranten en grenswerkers. Ook bijvoorbeeld het opeisen van FTE bij Samenwerking gebeurt te weinig. Samenwerking over de grenzen heen, maar dan concreet!

5.2 Waar hebben we het toch over? Dorpsbelangen pleit er voor om een onderzoek c.q. Inventarisatie te doen naar de werkgelegenheid en het werkaanbod in onze Gemeente. Te pas en te onpas worden besluiten genomen op gegevens die van elkaar verschillen en er worden getallen en hoeveelheden geroepen die vaak niet zijn onderbouwd, of achterhaald. Laten we dit nu eens inventariseren en juist en adequaat bijhouden. Het zou onze besluitvorming ten goede komen evenals onze beslissingen. Tevens kan de discussie ontstaan wat er nu wel bij hoort of wat niet? Bijvoorbeeld huishoudelijk hulp wordt niet meegerekend, echter wat als je dat bij een ander doet? Tegen betaling? Als mantelzorg? Als hulp in de huishouding? Vrijwillig? Thuis zorg? Zelfde werk anders of niet beoordeeld.

5.3 Stimuleren van de Groei van ondernemers- en ondernemingen in ieder dorp. Het werkaanbod is veranderd in de loop der jaren. Ambachten zijn verdwenen en de webshops zijn terug gekomen. Veel zelfstandigheid is aanwezigheid maar wordt niet altijd onderkend. Dorpsbelangen pleit dan ook voor het volgende:
• Lokale ondernemers krijgen voorrang bij aanbestedingen, indien grote financiële afwijkingen dan voorleggen aan Gemeenteraad, Lokaal aanbestedingsbeleid dus;
• Bestuurlijke Positieve Aandacht voor alle ondernemers door meer interactie met ondernemers en het bezoeken van bedrijven i.p.v. het sturen van dwangsommen, m.a.w. de boer op en praat;
• Ambachtelijke ruimtes realiseren in bestemmingsplannen in en rond alle dorpen;
• Het vestigen of faciliteren van een ondernemerscentrum waarbij Potentiële of Startende Ondernemers worden ondersteund en gevestigde zelfstandige ondernemers en vrije beroepen worden begeleid. Dit kan door directe vorming en coaching, het organiseren van netwerk-activiteiten, aanbieden van huisvesting. Samenwerking zoeken met alle andere publieke en privé organisaties die hetzelfde doel nastreven, en het lokale ondernemerschap verstevigen. Om het ondernemers klimaat op lange termijn te stimuleren moet er ook een brug worden geslagen met onderwijs- en andere vormings-instellingen en het lokale bestuur.
• Speciale aandacht voor de Agrarische ondernemer en het LOG en Tuindorp en daarbij meer aandacht voor Lokale Streekproducten, Agro-toerisme, lokale ambachten, kringloop-landbouw, andere verdienmodellen o.a. meedoen met de stoppersregeling en actief begeleiden bij bedrijfsverplaatsingen, omgevingswet en de belangengroepen, verloedering van het platteland tegengaan, duidelijke kaders stellen en meehelpen bij uitvoering geven aan landelijk beleid voor agrariërs;
• Bijdrage en stimuleren van Circulaire economie waarbij het geld en de middelen zolang mogelijk lokaal blijven en waarbij de dorpse welvaart hier gestimuleerd wordt;
• Meer wonen en werken toestaan in het buitengebied anders dan agrarisch;
• Meer kantoorgebouwen voor kenniswerkers en meer oor opslag delen;

5.4 De lobby om de A-77 door te trekken te steunen. De infrastructurele ontsluiting naar de Brainport Regio Eindhoven is voor de Gemeente Bergen niet alleen interessant als te dienen voor ideale woon- en leefomgeving, waar de kinderen in een veilige en schone omgeving op kunnen groeien midden in Nationaal Park de Maasduinen aan de Duitse Grens. Maar ook voor een economische ontsluiting om o.a. de kleinschalige toeleveranciers en designers hier te huisvesten en zodoende een werkplaats te bieden voor onze eigen hoger opgeleide jeugd. Daarom pleiten wij ervoor om de A-77 verder te ontsluiten en door te trekken naar Eindhoven.

5.5 Revitalisering van Industrieterrein. Er dient echt iets te gebeuren met het industrieterrein. Niet alleen qua uitstraling maar ook qua invulling. Dit is de plek waar grootschalige industrie plaats zou moeten kunnen vinden. Wij vinden echter ook dat hier kleinschalige ondernemers en zich zouden moeten kunnen vestigen. Ook het naar Bergen halen van nog 1 of 2 grote spelers met veel werkgelegenheid zou een prioriteit moeten zijn. We liggen eigenlijk behoorlijk gunstig voor de Duitse Markt maar kunnen hiervan nog niet profiteren. Er moet dus geld vrij gemaakt worden voor verbetering uitstraling en voor alternatieve invulling, bijvoorbeeld consumentenverkoop wel toestaan, oa vestigen XL supermarkt.

6. Milieu en Duurzaamheid

6.1 Schone Energie Well’s Meer. De gemeente Bergen is te laat gestart met het verduurzamen van onze energievoorziening. Hiermee voldoet Bergen niet aan de door de overheid opgelegde norm die moet worden uitgevoerd in de RES regio. De ambitie die er nu ligt van de huidige coalitie om energie onafhankelijk te worden is niet mogelijk. Dorpsbelangen zag al vroeg dat dit niet haalbaar is. Buurgemeenten moeten financieel mee participeren omdat dit project anders niet haalbaar is. Dorpsbelangen erkent hiermee dat het nu stopzetten van dit mega project onverantwoord zou zijn. De burger betaald hier tenslotte de rekening van. De oplossing zou kunnen zijn, om de contracten getekend door de huidige coalitie open te breken en de plannen voor het energielandgoed naar beneden bij te stellen. Dorpsbelangen zet daarnaast liever in op versnellen en het installeren van een lokaal distributie netwerk waarbij onderling de verduurzaamde stroom door kan vloeien. Tevens is het zo dat als het energielandschap naar beneden wordt bijgesteld overtollige ruimte weer kan worden benut voor natuurontwikkeling, wat bijdraagt aan stikstofreductie en waardoor we wel de rotonde in Well kunnen aanleggen en de rij huizen op de Lammerskamp.

6.2 Lokaal Subsidiëring faciliteren. Om lokaal het verschil te maken stellen we voor dat de gemeente faciliterend optreed in de vorm van hulp, kennisdeling en financiering voor het verduurzamen van woningen. Deze verduurzaming draagt bij aan het oplossen van de energiearmoede en brengt de energierekening van de inwoners in Bergen omlaag. Het verdrag van Parijs geeft 5 sectoren waar in een flinke slag gemaakt kan worden; de bebouwde omgeving, mobiliteit, industrie, energie, landbouw/landgebruik. Hierbij moet worden gedacht aan het volleggen van de daken met zonnepanelen, woningen isoleren, maatschappelijk kapitaal verduurzamen, CO2 reducerende maatregelen, zonneboilers en (hybride) waterpompen. Dorpsbelangen wil dat de gemeente hierin een faciliterende rol gaat spelen om de energierekening van onze inwoners fors omlaag te brengen. Energiezuinigheid is niet het enige criterium, ook o.a. het binnenklimaat verbeteren (scholen), geschiktheid maken voor ICT-gebruik, of toegankelijkheid van mensen met een beperking wordt hierin meegenomen. Als we de helft gebruikt hadden van de 28 Miljoen euro voor de aanschaf van landbouwgrond, had nu al heel Bergen volgelegen met zonnepanelen op de daken en profiteerde de burger hier al direct van. Dorpsbelangen wil daarom zelf een duurzaamheidsfonds vormen en zoveel mogelijk aansluiting zoeken bij bestaande regelingen. We kunnen hiervoor de opbrengsten uit het Landgoed Wellsmeer inzetten. Op deze manier profiteren de burgers financieel wel van de revenuen uit het Wellsmeer.

6.3 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Dorpsbelangen wil een economisch systeem waarbij niet alleen economische welvaart centraal staat, maar ook welzijn, gezondheid en de impact op natuur en klimaat. Niet alleen in de Gemeente Bergen maar ook in Nederland en wereldwijd. Daarom zetten wij in op één duidelijk kader voor (internationaal) maatschappelijk ondernemen, vragen we alle bedrijven uiterlijk in 2025 de OESO-richtlijnen voor internationale ondernemingen te onderschrijven. Bedrijven hebben voortaan een zorgplicht, waardoor ze waakzaam blijven voor milieuschade en mensenrechtenschendingen. Tevens stellen we voor om alle aanvragen in de Gemeente op deze richtlijnen te toetsen en bespreekbaar te maken zodanig dat we met een goed begin starten in onze eigen omgeving immers die richtlijnen kunnen we ook lokaal hanteren. MVO prestatieladder kan hierbij helpen waarbij People, Planet en Profit de centrale pijlers worden.

6.4 Oormerken Revenuen uit duurzaamheids-projecten. Inkomsten worden veelal in de algemene begroting van de Gemeente Bergen gestort en verdwijnen in de algemene uitgaven. Om nu een proces te versnellen en Fondsen op adequaat niveau te houden pleit Dorpsbelangen ervoor om substantiële delen van de inkomsten uit gefinancierde projecten terug te laten vloeien naar een op ter richten duurzaamheidsfonds waarbij projecten gefinancierd kunnen worden op het gebied van duurzaamheid. Het project Wells Meer valt hier ook onder. We willen voorkomen dat er “Torentjes” gebouwd gaan worden als we de burgers en bedrijven ook nog kunnen helpen met verbeteringen en stimulatie op het gebied van duurzaamheidsinvesteringen. De eigen burgers moeten direct kunnen profiteren.

6.5 Gezond leefklimaat. Een gezond leefklimaat begint met schone lucht en daar ontbreekt het aan in onze gemeente. Oplossen kunnen we dat niet alleen maar we kunnen wel een bijdrage doen door aansluiting te zoeken bij de richtlijnen voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De Europese normen zijn niet streng genoeg voor onze gezondheid. Deze normen kunnen we ook in onze APV laten vastleggen om o.a. uitstoot van hout stoken en houtkachels te meten. Handhaving wordt dan ook stukken makkelijker en kan men zich niet verschuilen over het ontbreken van normen en regels zoals in het verleden. Zie 4.12

6.6 Steun alternatieve energie op initiatief van de dorpen. Daar waar initiatieven komen vanuit de dorpen voor alternatieve energie ondersteunen we deze, indien dit passend is in de omgeving. Of dit nu om waterstof, wind of zon gaat. Gaat het om zonne-energie dan gaat onze voorkeur uit naar plaatsing op daken in plaats van op (landbouw)grond of water. En we zijn er voorstander van dat het eigendom van deze alternatieve energie in het dorp blijft en dat de energie door geleverd kan worden.

6.7 Asbestvrije gemeente. In onze gemeente zijn er nog steeds panden en daken waar asbest in zit. Hoewel de verplichte verwijdering per 2024 van de baan is, kan er toch weer een datum gesteld gaan worden. Het gaat meestal om de panden van voor 1971. Huiseigenaren zijn zelf verantwoordelijk voor de verwijdering. Asbest is sinds 1993 verboden om te gebruiken. Wij willen dat de gemeente, vooruitlopend op de definitieve asbestwet, de regie neemt op de vervanging, in advisering en knelpunten oplost van particuliere huiseigenaren/agrariërs. Dit zou o.a. kunnen door het aanbieden van collectieve sanering om de kosten zo laag mogelijk te houden of het aanbieden van mogelijkheden daken te verhuren voor opwekking van alternatieve energie om daarmee de kosten van sanering op te vangen.

6.8 Milieuaspecten en Stikstofregels. We moeten slim omgaan met de vereisten voor stikstofreductie in de gemeente. Zeker aangezien we ook nog natura 2000/gebieden bezitten. De wet stikstofreductie en natuurverbetering regelt onder meer drie resultaatsverplichtingen voor stikstofreductie, waarbij in 2025 minimaal 40% van het areaal van de stikstofgevoelige natuur in beschermde Natura 2000-gebieden een gezond stikstofniveau moet hebben, in 2030 minimaal 50% en in 2035 minimaal 74%. De wet is complex en de regels lastig en soms zelfs vaag. Het lijkt erop dat ook hier de rekenmodellen heilig blijken te zijn. Als we niet het gehele landgoed Well´s Meer hadden benut voor zonnepanelen, maar daar natuur hadden ontwikkeld dan had de rotonde in Well er al gelegen en had de rij huizen bij Lammerskamp er ook zonder problemen kunnen komen. Ook het verbreden van de Wezerweg snoept waarschijnlijk weer wat van onze stikstofdepositie ruimte af. Willen we bouwen moeten we dat ergens anders terug halen. Dorpsbelangen pleit er in dat kader voor om het pand van de Berli op de Flammert om te zetten in natuur, waar achterlangs een wandelpad naar Maasduinenstate kan worden doorgetrokken. Daardoor is een doorn in het oog van de gemeente verdwenen en creëren we natuur en gaan we beschikken over de broodnodige stikstof ruimte om te kunnen bouwen. Dit kunnen we ook doen met het opkopen van stallen etc. We moeten dus duidelijk in kaart brengen waar we wat zouden kunnen halen en wat het kost om iets te bouwen.

7. Verkeer, Vervoer en Infrastructuur

7.1 Lokaal Vrijwilligers vervoer. Gezien de leeftijdsopbouw in onze dorpen is het van belang voor alle dorpen een vorm van betaalbaar en lokaal vrijwilligersvervoer te realiseren. In ieder geval zullen de huisartsen, tandartsen, fysiotherapeuten en ziekenhuizen tot het werkgebied van de buurtbus moeten behoren. Zo ook de bibliotheek, gemeentehuis de dichtstbijzijnde opstap naar een NS station en de lokale winkelcentra. Er zal sprake moeten zijn van deur tot deur vervoer, nagenoeg zonder omwegen. Dorpsbelangen wil onderzoeken of er niet wat busjes in de dorpen kunnen komen te staan die door vrijwilligers gerund gaan worden, dat lijkt ons goedkoper te kunnen dan dure contracten af te sluiten met externe partijen, wij regelen het onderling wel. De Buurtbus is hiervan een prima voorbeeld.

7.2 Schooljeugd vervoer. Voor voortgezet- en speciaal onderwijs moet onze jeugd de gemeente grenzen verlaten. Dat brengt heel wat vervoer bewegingen met zich mee. We zouden kunnen kijken of we in combinatie met 7.1 hiervoor ook de buurtbus in zouden kunnen zetten en afstemmingen doen met het openbaar vervoer. Het is zaak om de bewegingen van en naar scholen in kaart te krijgen met tijds vermeldingen. D.m.v. afstemmingen met de scholen en openbaar vervoer en 7.1 kan dit verder worden geoptimaliseerd. Ook voor speciaal vervoer kan afstemming plaatsvinden zodat er zo min mogelijk ritten met zoveel mogelijk leerlingen plaats kan vinden. Voor dat onderdeel vind Dorpsbelangen het te gek voor woorden dat er 4 taxi busjes na elkaar de straat in rijden en de leerlingen daarna naar speciaal onderwijs te brengen.

7.3 Lokale Greenwheels Stimuleren. Veel mensen in onze gemeente hebben een auto in bezit om zich lokaal te verplaatsen. Dit leent zich uitermate om van het autobezit naar auto delen toe te gaan. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om lokaal elektrisch autodelen te stimuleren zoals Greenwheels al in diverse steden doet. App openen en Busje zoeken en huren, reserveren, openen en rijden maar.

7.4 Elektrische laadpalen. De verwachtingen zijn dat landelijk het gebruik van elektrische auto’s fors zal toenemen. De infrastructuur dient hier op aan gepast te worden. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om in ieder dorp en op bepaalde plekken (toeristisch, industrieterrein etc) elektrische laadpalen te plaatsen. Meer en sneller dan nu het geval is.

7.5 Agrarisch- en Vrachtverkeer weren uit dorpskernen. We bemerken dat er in de dorpskernen sprake is van agrarisch en vrachtverkeer dat er helemaal niet hoeft te zijn. Dat leidt door de steeds groter wordende vervoersmiddelen tot gevaarlijke situaties. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om Agrarisch- en Vrachtverkeer in de Kernen te verbieden, anders dan bestemmingsverkeer.

7.6 Uitvalswegen. Wij bespeuren een trend om 80 kilometer te verlagen naar 50- of 30- kilometer zones. Daarbij bemerken we tevens dat het hardrijden in die stukken dan ook toeneemt, immers 80 rijden op een 60 kilometer weg is te hard. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om uitvalswegen open te houden zodat doorgaand verkeer en uitgaand verkeer ook snel hun uitweg kunnen zoeken en niet langer in de dorpskernen aanwezig is dan noodzakelijk. Ook voor brandweer, ambulance en politie is het noodzakelijk om deze uitvalswegen te hebben inzake de verplichte aanrijtijden. Daarbij denken we dus dat de Rijksweg zoveel mogelijk als 80 kilometer weg gehandhaafd moet worden.

8. Onderwijs

8.1 Onderwijs dependance. Het onderwijs in de Gemeente Bergen is teruglopend en in het gedrang. Het risico bestaat dat er nog meer weggaat en over de Maas wordt bestemd. Daarom willen we in overleg met het Elzendaalcollege, Metameer en het Raaylandcollege de haalbaarheid van een dependance in Bergen gaan onderzoeken. Zowel online studeren als op locatie in Bergen moet tot de mogelijkheden gaan behoren. Het behoud van het bestaande basisonderwijs is een must in het belang van de jeugd en de leefbaarheid in de dorpen.

8.2 Komst Volksuniversiteit. We missen een centrale plek waar studies en workshops gecombineerd kunnen worden. Ouderen kunnen doorleren en het levenslang leren is op veel plaatsen en bedrijven al ingeburgerd. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om een volksuniversiteit achtige instelling naar de Gemeente te halen waarbij workshops, studies, cursussen en bedrijfstrainingen centraal komen te staan. Alles in het teken dat je nooit te oud bent om te leren. We denken dat dit tevens een versteviging van het binden en boeien kan zijn met de gemeenschap.

8.3 Ruimte voor ZZP-ers. De bovenstaande onderwijs dependance kan ook gebruikt worden voor ZZP-ers die het gebruiken voor uitoefening van hun professie dat bijvoorbeeld onderwijs gerelateerd is, zoals bijles leraren, taalles begeleiders, trainers en coaches, etc etc. Daar wonen er heel wat van binnen onze gemeente grenzen en wij vermoeden dat zo’n dependance een aanzuigende werking kan hebben en door ruimte beschikbaar te stellen we een ander aanbod kunnen genereren. Kenniswerkers zouden hier ook een plekje kunnen huren en eventueel voor kennis overdracht zorgen.

9. Cultuur

9.1 Den Asseldonk. Er bereiken ons veel klachten over de Asseldonk. Vooral over de prijzen maar ook over de klant(on)vriendelijkheid. Als Den Asseldonk een echt dorpshuis wil zijn dan moet het ook echt door de gemeenschap gedragen gaan worden en samen met deze gemeenschap in stand worden gehouden. Doordat de horeca in Nieuw Bergen is geminimaliseerd heeft de Asseldonk haast het alleenrecht gekregen met alle gevolgen van dien. Wij willen targets stellen die gezamenlijk ontwikkeld gaan worden met Omnisport en de gebruikers. Mocht dit niet lukken dan zijn wij bereid om den Asseldonk los te laten als buurthuis van Bergen.

9.2 Historische waarden ontsluiten. We wonen in een regio met een ruime en rijke historie. Veel oude gebouwen zijn verloren gegaan maar de verhalen zijn er nog. We bemerken dat er eigenlijk niet zoveel met onze historie wordt gedaan. Vanuit toeristisch en economisch perspectief biedt dit kansen. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om historische waarden te ontsluiten en te promoten in de dorpen. Dit verhoogt de toeristische waarden, economische activiteiten en de identiteitswaarden van de dorpen onderling. Tevens heeft dit een educatieve functie en draagt het bij tot ons historisch besef. Daarom investeren in innovatieve projecten samen met ondernemers en verenigingen.

9.3 Kunst en verfraaiing. Er is geen beleid voor kunst en Cultuur en lokale verfraaiingen in de Gemeente Bergen. Er wordt nu lukraak geld uitgeven aan verfraaiingen en kunst zonder een strategie erachter. Dorpsbelangen ziet wel de waarde van de kunst door het geld heen en wil een voorzet geven om kunst en lokale verfraaiingen per dorp te laten bepalen door de dorpsraden vanuit een gemeentelijk beleid waar kunstenaars bij aangesloten worden, een kunstcollectief. Door deze te koppelen met 9.2 krijgen we een stuifbestuiving. Ook natuurelementen kunnen hierbij worden betrokken. Dit dient als afzonderlijke portefeuille bij een wethouder onder gebracht te worden.

9.4 Verenigingsleven. Verenigingen staan onder druk enerzijds door afnemende ledenaantallen, meerdere keuzes dan vroeger, concurrentie, vrijwilligers aanwas, beperkte tijdsbesteding van leden en anderzijds door financiering en subsidiëring. Verenigingen zijn wat ons betreft het cement in onze dorpse samenleving. Deze dienen we ruimhartig te faciliteren en ondersteunen en daarvoor moet het subsidie beleid op de schop en het financieringsmechanisme aangepast te worden. Bijvoorbeeld verdiencapaciteit verenigingen vergroten, gezamenlijk kosten delen, opleidingen en trainingen centraliseren etc.

9.5 Omni-verenigingen. De meeste, zo niet alle, verenigingen draaien op vrijwilligers en deze vrijwilligers worden schaarser. Door nu de vrijwilligers en de bestuurders te centraliseren, eigenlijk alle ondersteunende functies ten behoeve van de club of vereniging kun je volstaan met minder mensen. Alleen, wil de vrijwilliger van club A datzelfde doen voor club B? Vaak hebben deze vrijwilligers andere motieven dan de pure sportmotieven. Het zijn meer de mensen die van het spelletje houden, van de gezelligheid of het sociale karakter zen deze zullen het “clubgevoel” meer dan ooit missen. Als deze periode ons iets leert, dan is het wel dat de kracht van samen misschien nog wel groter is dan wij al dachten. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om in onze gemeente en dorpen te komen tot omni-verenigingen en daar waar mogelijk deze zo goed mogelijk te ondersteunen en ruimhartig te financieren, als cement van onze samenleving. In deze Verenigingen willen we niet alleen sport en sociaal- culturele aspecten verenigen maar ook de zorg mee aan boord nemen. Dagbestedingen in sportkantines gaat uitstekend.

9.6 Lokale TV Zender. Bijna ieder gemeente en/of regio heeft wel een lokale TV zender. Die hebben wij hier ook gehad in Maasland TV. Veelal de oudere generatie mist deze zender en zou graag zien dat er weer een lokale TV zender komt. Daar waar ze informatie en een lokale agenda kunnen zien en ondersteund worden met lokaal ogenomen media items. Ook de gemeente kan hier haar informatie op kwijt en de raadsvergaderingen kunnen live uitgezonden worden. Dorpsbelangen pleit dan ook voor lokale TV.

9.7 Stimuleren Horeca. Daar waar de afgelopen jaren het beleid in Bergen er voor heeft gezorgd dat de Horeca en met name cafés en restaurants het zwaar te verduren hebben gehad en zijn geslonken pleit Dorpsbelangen ervoor om deze ondernemers ook onder het kopje Cultuur te plaatsen. Daar waar we vroeger deze plekken als ontmoetingsruimten zagen dienen we nu naar de MFC’s te worden getransporteerd voor onze praatjes. Daarbij vergeten we even dat de kastelein van vroeger ook een sociaal aspect behelsde en een centraal punt in het dorp vormde, wat een nagenoeg logische opvangplek vormde. Waar ieder zijn verhaal en misère kwijt kon, waar het dorp fun en vertier haalde en bracht, gezamenlijk werd gefeest en verbroedering ontstond. In het verleden hadden we in de gemeente een behoorlijke uitgaans-cultuur die nagenoeg is verdwenen. Dorpsbelangen pleit ervoor om ruim baan, binnen de wettelijke kaders, te geven aan horecaondernemers en daar waar pijn punten ontstaan zoals overlast, te helpen i.p.v. het opleggen van dwangsommen.

9.8 Subsidiebeleid. Het instellen van een subsidieregister in de gemeente is een goede zaak. Daar dienen dan wel alle subsidies op te worden vermeld rekening houdend met AVG regels. Daar blijkt nu duidelijk uit dat het subsidiebeleid anders moet en zal leiden tot de ondergang van sommige verenigingen. Het is nu zo dat de stichting bevordering blaasmuziek gemeente Bergen maar liefst 43.515,00 euro subsidie krijgt en de daaropvolgende vereniging, de ouderenbond Bergen 6.236,- aan subsidie krijgt. De eerste sportvereniging, R.K.V.V. Montagnards met 5.010,- genoegen moet nemen. Voor een gemeente die als ambitie de gezondste regio van Nederland wil worden, lijkt het een zeer kwalijke zaak dat sportverenigingen zo slecht worden gesubsidieerd, gezien de leden aantallen die daarmee gemoeid zijn. Dat moet echt anders. Of zijn de subsidies zo opgebouwd dat de Fanfares en muziekkorpsen zo hard moeten hollen om de optredens te doen dat ze ook onder sport vallen en daardoor dubbel tellen! Dorpsbelangen heeft niets tegen een beetje getoeter maar kan dit verschil niet meer uitleggen en wil dan ook het subsidiebeleid op de schop.

10. Sport

10.1 Centraliseren Sportcomplexen. Het bestaansrecht van Buitensportverenigingen in de dorpen wordt bemoeilijkt door teruglopende ledenaantallen, krimpende vrijwilligers aantallen, oplopende (onderhouds-) kosten en teruglopende omzetten en subsidies, verouderde accommodaties etc. Door de gefragmenteerde opzet (per dorp) is er sprake van versnippering en het niet kunnen profiteren van onderlinge uitruil en versterking m.b.t. leden, vrijwilligers, kostenspreiding en diversificatie in omzetten en subsidies, delen van accommodaties en verhogen van bezettingsgraad. Dit kan tot gevolg hebben dat er in de toekomst geen buitensportactiviteiten meer kunnen plaatsvinden in de Gemeente Bergen. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om zoveel mogelijk van elkaars potentie gebruik te maken en alvast te beginnen met de Sportaccommodaties te centraliseren en gebruik te maken van een nieuw te ontwikkelen centraal gelegen sportcomplex buiten de dorpen en langs de toeristische routes. Daar kunnen dan ook andere sporten gecentraliseerd worden, oa de binnensporten.

10.2 Zwemvoorziening. In de Gemeente Bergen missen we een adequate zwemvoorziening gebaseerd op zowel recreatie en sport. Een zwemvoorziening is niet alleen bedoeld voor de pret, maar hoognodig voor seniorengymnastiek, aqua fitness, schoolzwemmen en zwemlessen en fysiotherapie. Dorpsbelangen wil bekijken of dit een plek kan hebben op een gezamenlijk sportcomplex en een eventueel particulier initiatief hiervoor zullen we dan ook van harte faciliteren.

10.3 Goede infrastructuur en onderhoud. Als wij onze gemeente willen profileren als gezondste, dan vormt sport en haar faciliteiten daar een wezenlijk onderdeel van. Dorpsbelangen vindt dan ook dat er in die infrastructuur best geïnvesteerd mag worden! Wij pleiten er in ieder geval voor dat de 30% eigen bijdrage regel voor de verenigingen in het onderhoudscontract van gemeentelijke sportparken er vanaf gaat en dat we gezamenlijk gaan kijken met (potentiële) gebruikers waar behoefte aan is, en welke infrastructuur we dan nodig zouden hebben. Daar dient een substantieel bedrag voor vrijgemaakt te worden. Tevens mag structureel een bedrag op tafel worden gelegd voor onderhoudsplannen die gezamenlijk met de verenigingen worden opgesteld.

10.4 Sportbal. Dorpsbelangen pleit ervoor om een jaarlijks een soort Bergs Gala te laten organiseren waarin zeker onze sporters, kampioenen etc in het zonnetje worden gezet. Tevens kan dit uitgroeien naar een soort gala waarin ook andere Bergse Burgers geëerd kunnen worden op een juiste manier voor hun inzet in onze prachtige gemeente. Dit zou een jaarlijks terugkomend event moeten zijn. Daarin zou onder andere dan ook straatnamen bekend kunnen worden gemaakt van onze uitmuntende sporters.

10.5 Verbroedering in de Sport. Het is al vaker gesteeld Sport, verbroederd. We willen niet alleen de infrastructuur centraliseren, maar ook de sporten zelf. We hebben al eerder de omni-verenigingen aangehaald. Dorpsbelangen ziet dan ook voor zich dat er sprake kan zijn van een Combi-abonnement dat recht geeft op gebruik van infrastructuur en Sportbeoefening bij alle onderdelen van een omnivereniging, zoals darten, biljarten, zwemmen, sauna, voetbal, volleybal, tennis en voor de culturele zijde zoals toneel, historische vereniging, line dance, dansen etc. dit kan worden uitgebreid in de tijd.

10.6 Grootschalig sportevenement. Dorpsbelangen pleit ervoor om een grootschalig Sport- en Cultuur evenement tussen de dorpen en/of wijken te laten plaatsvinden. Te denken valt hierbij aan wat er in de Gemeente Horst aan de Maas gebeurd, met het spektakel “De baas van Horst.’ Daar bij kunnen in de dorpen sportieve prestaties en quizzen ect tegen elkaar worden opgenomen. We bereiken daardoor verbroedering en dat past in het teken van Binden en Boeien met onze gemeenschap en Gemeente.
10.7 Maatschappelijk Besturen. Verenigingen laten kansen liggen en tonen vooralsnog hun beperktheid in de zienswijze van de waarde van hun vereniging. Dat heeft onder andere te maken met ontstaansgronden, subsidiebeleid en focus op kernwaarde van hun sport. Door veranderende maatschappelijke realiteit is het lastig om vandaaruit “out of the box” te denken. Naast het centraliseren van besturen en faciliterende taken en onderbrengen van verenigingen in omni-verenigingen pleit Dorpsbelangen er ook voor om besturen te trainen in hun maatschappelijke visie, het maatschappelijke besturen. Waarbij onder andere gekeken wordt naar inclusiviteit, dagbesteding, omgang met gemeentes, verhuur infrastructuur, cursus en trainingsaanbod, events ontwikkeling etc. De club is groter dan de verenigings-gedachte.

10.8 Ruimhartige ondersteuning van Verenigingsbesturen. Verenigingsbesturen staan onder druk. De helpende hand zou niet alleen moeten komen uit het ruimhartig subsidiëren of financieren van verenigingen maar ook anders omgaan met vergunningverlening en toepassen van bestemmingsplannen zodat er ook andere verdienmodellen kunnen ontstaan van deze verenigingen. Tevens pleit Dorpsbelangen ervoor om een structureel bedrag te reserveren waar deze besturen door middel van training en ondersteuning worden geholpen om te transformeren naar een meer professioneel bestuur van de toekomst.

10.9 Sportpaden aanleggen in NP Maasduinen. Aangezien tijdens de Corona steeds meer mensen sportief de Maasduinen op zochten zouden er meer sportpaden aangelegd kunnen worden. Te denken valt aan hardlooproutes, fitness parcours en toestellen, bootcampplekken en tools, speelplekken en speeltuinen. Wandelpaden en Fietspaden zijn er voldoende maar moeten wel goed worden onderhouden, dat is nogal eens een probleem.

11. Bestuur en Lokale Democratie

11.1 Beknotten Ambtenaren. Het komt maar al te vaak voor dat wethouders bepalen welke adviezen onze ambtenaren moeten afgeven. Te vaak zijn zij knecht van het college van B&W in plaats van ambtelijk adviseur. Wij kennen voorbeelden van besluiten door B&W die niet in het college zijn genomen maar door wethouders onderling. Niet transparant, niet zichtbaar voor de gemeenteraad. Met als gevolg schade voor onze burgers. Dorpsbelangen wil de juiste verhoudingen in de organisatie herstellen met als resultaat een betere en meer inzichtelijke besluitvorming voor een ieder. Wij willen weer steun en toeverlaat zijn van de burger in plaats van machtshebber.

11.2 Spreektafels op Dorpsniveau. Wij constateren een verdergaande verwijdering tussen burgers en Politiek en het niet weten wat er in de dorpen speelt zo is o.a. de Alverman er in Afferden gekomen tegen de wil van het Dorp. Deze polarisatie in het dorp is er onder andere gekomen doordat er niet geluisterd werd naar de burgers en hun wensen. Het gevolg is dat de burgers de politiek niet meer vertrouwen en de verwijdering nog groter wordt. Met behulp van de dorpsraden willen wij overleg over thema’s op dorpsniveau organiseren. Dit in de vorm van spreektafels. De dorpsbewoners zal worden gevraagd actief deel te nemen en het gemeentebestuur te voeden met ideeën en waar nodig verbeteringen van de leef- en woonomstandigheden. Graag willen wij gebruik maken van de kennis en kunde én ervaring van onze inwoners.

11.3 Lokale referenda. Er wordt vaak gesuggereerd dat er draagvlak voor iets is terwijl er geen feitelijk onderzoek is gedaan en het dus gewoon “Fake News” blijkt zijn om het projectje te verkopen. Sommige partijen willen nu eenmaal graag iets er door drukken met als gevolg dat het draagvlak helemaal ver is te zoeken en er niets wordt gedaan aan de tegenargumenten. Dorpsbelangen pleit dan ook bij grote – of gevoelige projecten of plannen dat voorafgaand aan besluitvorming onderzoek wordt gedaan naar het draagvlak bij de burgers. Dit kan op velerlei manieren zoals enquête, polls, of via de moderne media als een vorm van lokale referenda.

11.4 Gekozen Burgemeester. Omdat het hier om landelijke wetgeving gaat vinden we dat we ons hart moeten maken voor een gekozen burgemeester. Bij een nieuwe ronde zou dit openlijk aan de burgers kunnen worden gevraag om kandidaten te leveren en/of hun mening te vormen voor de gemeenteraad. Nu hebben de burgers helemaal geen zeggenschap hierin en dat vinden wij een kwalijke zaak als het om de verkiezing van hun Burger vader gaat.

11.5 Gekozen dorpsraden en adequate beslissingsmacht. Nu is het zo dat dorpsraden over 3.500,- euro per jaar kunnen beschikken voor uit te delen aan lokalen projecten. Tevens is het zo dat nog niet alle dorpsraden zijn gekozen. Dorpsbelangen wil het belang van de dorpsraden adequaat vergroten. Per dorp zal ook het bedrag worden vergroot waarover de dorpsraden mogen beslissen en we zullen gaan zorgen dat de dorpsraden worden gekozen op democratische wijze. Dat brengt met zich mee dat het interessanter wordt in de dorpsraden en dat burgers hopelijk zich meer tot deze dorpsraden voelen aangetrokken.

11.6 Ambtenaren en College. Wij hebben de indruk dat ambtenaren niet vrijelijk hun rol kunnen vervullen. We pleiten er dan ook voor om in het gemeentehuis nadrukkelijker taken te scheiden tussen directie, college en ambtenaren. Ambtenaren voeren uit en geven advies, de directie bestuurd de ambtenaren en het college maakt de politieke wetten en dirigeert. Het moet niet zo zijn dat er eerst een politieke conclusie wordt getrokken en er dan een rapport omheen dient te worden geschreven. Beleidsmakers moeten zich bezig houden met beleid en advies en onafhankelijk van politieke voorkeuren hun werk te kunnen doen. De politiek is dan verantwoordelijk om advies en uitkomsten te duiden en te beslissen.

11.7 Betere Burger Behandeling. De overheid lijkt steeds minder gericht op dienstbaarheid aan de burger en steeds meer op het blindelings volgen van regels en procedures, zonder oog te hebben voor de werkelijkheid en de problemen waar veel burgers tegenaan lopen. Daarbij worden deze burgers ook nog eens beknot in hun mogelijkheden om hun onvrede te uiten. Voorbeelden; spreektijden in de commissie en Gemeenteraad, het niet beantwoorden van vragen (schriftelijk of mondeling), overschrijdingen van wettelijke reageer termijnen, veronachtzamen van rechten van deze burgers en het niet attenderen op escalatie vormen, dwangsommen opleggen waar een goed gesprek al zou helpen, intrekken van bestemmingen zonder melding, fatsoensnormen overtreden, geen uitleg geven etc. etc. dat moet echt anders in de Gemeente Bergen en om te beginnen met een meer open vergaderstructuur met mogelijke deelneming van adviesorganen door actieve en/of geïnteresseerde burgers. Rondetafelgesprekken, focusgroepen en leerkringen (Communities of Practice) kunnen hierbij helpen. Tevens Info-/discussie bijeenkomsten over actuele thema’s samen met bijvoorbeeld verenigingen die hierbij kunnen aansluiten. Daar beginnen we mee.

11.8 Jeugdparticipatie bevorderen en jeugdbeleid ontwikkelen. We missen in het jeugdbeleid een visie op het belang van jeugdparticipatie in de Gemeente Bergen. Jeugdparticipatie draagt bij aan de ontwikkeling van de jeugd, komt de kwaliteit van voorzieningen ten goede en versterkt de pedagogische “civil society.” Duurzame veranderingen komen immers alleen tot stand in samenwerking met de mensen om wie het gaat. Meedoen en Participeren kan op verschillende manieren en niveaus van betrokkenheid, zoals informeren, raadplegen, adviseren, co-produceren, en mee beslissen (Participatieladder van Roger Hart 1992). Pedagogisch gezien is het voor kinderen belangrijk dat zij de kans krijgen op verschillende niveaus te (leren) participeren. De participatie kan een structurele of incidentele vorm hebben.

12. Communicatie en Dienstverlening

12.1 Is er nog iemand?. Te vaak krijgen onze burgers geen, of een veel te late reactie bij allerlei meldingen. Open, eerlijke en snelle afhandeling in de contacten met onze burgers zou het credo moeten zijn. Bestuur en medewerkers moeten weer meedenken met onze burgers, en snel en adequaat handelen bij allerlei vragen. Samen oplossen is ons devies. De bereikbaarheid moet worden verbeterd én de reactie termijnen verkort tegelijkertijd met het verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening. Ook dient de “chefsache” weer te worden ingevoerd, bij kwesties die zo belangrijk zijn en/of politiek gevoelig dat de hoogste baas hierover dient te beslissen. Een escalatie ladder kan hierbij helpen. Tevens stellen we voor om hier een SMART-meetinstrument aan te koppelen zodat we ook feitelijk achteraf de kwantiteit en kwaliteit kunnen beoordelen en eventueel verbeteren.

12.2 Klantcontactcentrum. De verbouwing, verbetering, aanpassing en transitie naar het klantcontactcentrum heeft ons al 1,2 mln gekost en er staat nog eens 0,8 Mln te wachten, maar klantvriendelijker is het niet geworden. Nog steeds moet je afspraken maken en hopen dat de juiste ambtenaar er dan is. Dorpsbelangen wil dat het gemeentehuis er is voor de burger en dus tijdens kantooruren gewoon open en bereikbaar is en dat er genoeg ambtenaren aanwezig zijn om op zijn minst te worden geholpen in de eerste lijn.

12.3 Subsidie procedure en grondslagen. De aanvragen en procedures met betrekking tot subsidies voor verenigingen en stichtingen zijn te lastig en worden onnodig complex gemaakt. Vaak zijn de voorwaarden onduidelijk gesteld of te ridicuul. Het doel heiligt vaak de middelen niet meer. Gezien de relatief lage vergoedingen, behalve voor de st. Bevordering blaasmuziek, is het onnodig om zoveel tijd in deze processen te stoppen door de vrijwilligers en de ambtenaren. Dorpsbelangen vind dat het gehele proces van subsidieverlening verbeterd kan worden. Ten eerste het proces van hoe en waarop men subsidie wenst te verlenen (subsidieobject) en ten tweede omtrent de toekenning en controle achteraf(subsidie verlening- en controle). Het doel van de subsidie moet weer voorop worden gesteld in plaats van het proces op zich en subsidies dienen vergelijkbaar te zijn en voor iedereen gelijk, dus gelijke monniken, gelijke kappen. Nu zijn er teveel onverklaarbare verschillen tussen de categorieën.

12.4 Laaggeletterdheid en Analfabetisme Gemeente Bergen. In de Gemeente Bergen is onder andere het taalhuis actief en doet de Bibliotheek werk om de laaggeletterdheid, die boven het gemiddelde lag in 2016, omlaag te brengen. Dorpsbelangen vind het belangrijk om hier wat actiever mee aan de slag te gaan en we willen dan ook dat er actuele cijfers worden bijgehouden om vast te stellen wat werkt en welke projecten niet. Ook de Gemeente Bergen kan hieraan bijdragen door zelf in haar communicatie hier al rekening mee te houden. Er zijn programma’s die het taalniveau van een tekst meten en die schrijvers tips geven om hun tekst makkelijker leesbaar te maken. Dat zou een voorwaarde moeten zijn in de communicatie naar de burgers toe. Begrijpelijke taal en verbeteren waar mogelijk.

13. Bouwen en Wonen

13.1 Sportpark Bouwgrond. De vraag naar centraal gelegen behuizing in de kernen overstijgt het aanbod en daarbij gaat het wel erg traag met de (ver)bouw van betaalbare huizen naar behoefte waardoor er mensen buiten onze gemeente grenzen gaan kijken. Oorzaken kunnen gevonden worden in de vertragend werkende procedures en uitgifte van te weinig bouwgrond en vergunningen. Dit leidt tot krimp, immers uitvlucht van onze jongeren en beperkende import van buiten. Aangezien de sportparken redelijk centraal in de meeste dorpen liggen kunnen deze worden omgezet in bouwgrond waarbij een substantieel deel wordt gereserveerd voor sociale woningbouw en betaalbare alternatieve bewoningsplannen voor jongeren, starters, ouderen en 1-gezinswoningen, waarbij onze eigen aannemers en ontwikkelaars voorrang krijgen bij de bouwplannen.

13.2 Bouwen naar Behoefte. De Gemeente Bergen houdt nog steeds vast aan de ooit in de Regio Noord Limburg afgestemde hoeveelheid te bouwen huizen van maximaal 40 per jaar daar waar andere gemeentes dit soort afspraken al los laten. Deze afspraken werden eerst door Provincie opgedrongen. Daardoor kunnen we niet tijdig bijstellen en is de bouwbehoefte vele malen groter en anders geworden in onze Gemeente dan in de tijd van 4 jaar geleden gemaakte afspraken. Zelfs met deze afspraken blijken we dit in de Gemeente Bergen niet eens te halen. Dorpsbelangen pleit dan ook voor jaarlijkse bijstelling en deze afspraken los te laten, Bouwen naar Behoefte en de “Time to market” drastisch te verlagen, dat wil zeggen van plan tot wonen ambitie: 1 jaar.

13.3 Bouwen voor wie en door wie?. Jeugd kan hier niet meer blijven wonen door onbetaalbare huizen en huren en ouderen wonen in de verkeerde huizen. Door te weinig/verkeerd aanbod gaan de prijzen omhoog waardoor jeugdigen/starters moeite hebben om de huizen-/huur markt te betreden en ouderen te lang in de verkeerde huizen (blijven) wonen. Het gevolg is dat jeugd weg trekt en de woningmarkt verstopt raakt en we langer in de verouderde huizen blijven wonen, waarbij onderhoud ook een aandachtspunt wordt. We moeten meer betaalbare en alternatieve woonvormen voor jeugdigen en starters laten bouwen door eigen ondernemers en primair voor eigen inwoners en voor ouderen moeten er meer levensloopbestendige huizen (om)gebouwd worden. Dat kan ook met alternatieve materialen zoals o.a. hout en alternatieve bouwwijzen zoals o.a. prefab. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om praktisch om te gaan met bouw en verbouw voorwaarden zodat we woningmarkt weer vlot kunnen trekken.

13.4 Stroperige Bouwvergunningen procedure. Witwassen, ook bij bouw activiteiten moet worden tegengegaan, maar het middel mag niet erger worden dan de kwaal. Bij het aanvragen van bouwvergunningen is het van belang speculatie stevig tegen te gaan. In dat kader kan de zelfbewoningplicht worden ingeroepen wat ons betreft. Maar bij aanvragen die voldoen aan het bestemmingsplan zal vooral tempo moeten worden gemaakt door onze organisatie en meteen vergunningverlening toe passen. Indien controle nodig blijkt dan meteen naar de kern en snel.  Aanvragen die niet of niet geheel voldoen aan de bestemmingsplannen moeten primair met een positieve grondhouding worden bezien en in samenspraak worden opgelost i.p.v. te worden afgeschoten.

13.5 Innovatieve woonprojecten stimuleren. Als we het doen zoals we het deden gaat het niet lukken. Er dient veel meer te worden ondernomen qua innovatie op woningbouwgebied qua uitdenken van woonconcepten zoals Wonen als een Service, Wonen in het Groen, ecologisch bouwen, Eco+Bouw, Bouwen met ons eigen hout, Tiny Houses, Cubestee woningen zijn vaak concepten die op de bouw in gaan. Te denken valt echter ook aan innovatie met financieringsvormen zoals verlagen van de grondprijzen, Groenfinanciering, Crowdsurfen en maatschappelijk investeren door institutionele beleggers, collectieven, duurzaamheidsleningen, Kredietunie, Stroomversnelling etc. De overheid dient conform artikel 22 van de grondwet te zorgen voor voldoende goede woningen! En daar willen we ze lokaal graag bij helpen, want het moet echt anders en sneller.

13.6 Ombouw problematiek. Wij constateren dat problemen niet worden op gelost maar “men” er in blijft hangen. De te grote woning waar ouderen in wonen bijvoorbeeld. Ze kunnen niet weg, geen acceptabel alternatief voor handen. Zet een brandtrap tegen verdieping 2 en je hebt 2 woningen. Dat soort praktische ombouw oplossingen worden niet bekeken of uitgevoerd. Het mag niet en kan dus ook niet is vaak het eindantwoord, daar willen wij vanaf! Waarom kan dat niet en hoe dan wel, zou het moeten zijn. Dan ben ik van mening dat we sneller onze voorraad “verkeerde” huizen kunnen omvormen.

13.7 Omgevingsvisie als leidraad. Wij vinden dat als onze Gemeente op de kaart wordt gezet als een aantrekkelijke en veilige leef gemeente, dat er toe zal leiden dat onze gemeente groeit en dus ook nieuwe bewoners aan zal trekken.

Dorpen:

  • Leefbaarheid waarborgen door nieuwbouw te ontwikkelen in zowel vrije sector, huursector, sociale huursector en met innovatieve woonvormen;
  • Duo woningen, starterswoningen, tiny houses en experimentele woningbouw ontwikkelen;
  • Circulair- en ruim baan voor houtbouw;
  • Bestaande woningvoorraad (huur en eigendom) duurzaam en energiezuinig maken naar de laatste stand van de techniek, hiervoor financieringsmogelijkheden scheppen voor eigen woningbezitters om bijvoorbeeld te investeren in zonnepanelen;
  • Het aanwezige winkelbestand door middel van bv. combi-winkels op niveau te houden en trachten de nog aanwezige winkels in de dorpen te handhaven door creatieve oplossingen;
  • Leegstand in Mosaïque oplossen en te experimenteren met de hierboven genoemde combi winkels, pop-up stores, chill rooms, dagbesteding ruimtes, repair cafés, kringloopwinkels, etc;
  • Kwaliteit van de openbare ruimte waar nodig opwaarderen en op niveau houden;
  • Samenwerking tussen dorpen onderling om bijvoorbeeld sportaccommodaties samen te voegen.

Buitengebied:

  • Vrijkomende boerderijen herbestemmen waardoor de sfeer van het buitengebied gehandhaafd blijft en zorgen voor goede ruimtelijke inpassing (opwaardering);
  • Herijking van het LOG-gebied in Siebengewald;
  • Geen megastallen in buitengebied en inkrimping veestapel m.n. varkens en geiten;
  • De grootte van het energielandschap ter discussie stellen.
  • Creatief met vrijkomende agrarische gronden omgaan en niet alleen natuurontwikkeling, door weinig visie op dit gebied.
14. Recreatie en Toerisme

14.1 Besteding Toeristenbelasting. De toeristenbelasting vloeit direct in de algemene begroting waardoor het niet duidelijk is wat daaruit wordt betaald. Dat komt omdat er geen koppeling wordt gelegd met de bestedingen. De Bergse Burger is dan ook van mening dat hij al die toeristische speeltjes mag betalen voor de toerist en er bar weinig voor terug ziet. Dorpsbelangen wil dan ook de toeristen belasting oormerken en een substantieel besteden aan het verbeteren van de infrastructuur en een ander deel aan het toeristisch product. Primair geldt hier dat er geen euro wordt geïnvesteerd in Toerisme als niet duidelijk is dat Bergse Burger hier beter van wordt.

14.2 Natuur en Toeristische events. We constateren dat er verschillend wordt gedacht over hoe wij het Nationaal Park en de Natuur willen benutten. Dat kan tot conflicten leiden, immers rustig wandelen en omver gereden worden door quads en andere voertuigen gaat moeilijk samen. Dorpsbelangen pleit er dan ook voor om duidelijke zones in te richten en te onderzoeken op welke manieren er toeristisch en recreatief het beste gebruik van gemaakt kan worden. Hierbij dient de stilte en natuur in principe leidend te zijn. Maar er kunnen ook terreinen worden aangelegd voor andersoortig toerisme, denk hierbij aan Klimbossen, survival zones of vrij kamperen, fietspaden, renpaden en fitness routes met toestellen. Het NP is van iedereen en voor iedereen.

14.3 Nadruk op fietsvakanties en Campings. Wij hebben een schitterende Gemeente om te fietsen en te kamperen. Hiervoor dienen de voorzieningen dan ook top te zijn en te blijven. De Fietspaden dienen beter te worden onderhouden en vaker. Zeker in het hoogseizoen moeten deze prima zijn. Ook geld dat voor sommige campings en recreatieparken verloedering tegen moet worden gegaan. Hier moeten afspraken over worden gemaakt en samen werking worden opgezocht zodat we er allemaal profijt van kunnen hebben.

14.4 Publiekstrekker. Gezien onze strategische ligging zijn wij een ideaal gebied om naar toe te komen voor een short stay verblijf. Goed bereikbaar en betaalbaar. Om meer toeristen te lokken zouden we eens moeten denken aan een publiekstrekker van formaat, een soort pretpark-achtig iets dat qua grote passend is voor de Gemeente Bergen. Tevens dat ook voor jonge gezinnen en kinderen aantrekkelijk is. Daar willen wij ons de komende periode best hard voor maken.

14.5 Lokale Events en Toeristische events ondersteunen en opzetten. Lokale Bevolking heeft vanuit cultuurhistorisch oogpunt hun feesten en vermaak. Dat verbind en verbroederd en is voor Dorpsbelangen best wel wat waard. Door deze ruimhartig te stimuleren en er enkele te promoten als toeristische events kan dat de sector en de regio ten goed komen. Hier wil Dorpsbelangen graag aan bijdragen, niet alleen financieel, maar ook ter ondersteuning.

14.6 Oprichting stichting zwembadterrein c.q. evenemententerrein. Als het oude zwembadterrein geschikt wordt gemaakt voor events dan dient er tevens een stichting te worden opgericht die het terrein beheerd, onafhankelijk van de gebruikers. Dan kunnen burgerinitiatieven ontstaan die de evenementen en festivals kunnen gaan organiseren. In het begin zal hier geld voor vrij gemaakt dienen te worden maar het is de bedoeling dat Terrein en Evenementen op zich zelf komen te staan. Voor de eerste aanzet vind U Dorpsbelangen aan U zijde.

14.7 Verdwenen Horeca. Onze gemeente heeft heel veel horeca zien verdwijnen en dat is een fiks minpunt voor een toeristische Regio. Dat moet anders zowel voor de lokale bevolking als voor de  toeristische sector.  Ieder dorp zou zijn portie mogen hebben en daarmee weer een stuk authentieke maasdorpen cultuur terug kunnen brengen in onze dorpen, het dorpse verlangen. Niet alleen om te vertoeven, koffie te drinken, lunchen, lekker uiteten, uitgaan en biertjes drinken of ander genot ervaren, maar ook om te verblijven, slapen en we staan open voor innovatieve concepten in deze. Als je jezelf als toeristische regio bestempeld dan mag er ook wel wat te doen zijn.

15. Dierenwelzijn

15.1 Welzijnsnormen. Dorpsbelangen vind het belangrijk dat het ook goed gaat met onze dieren.  Dieren moeten hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. Dieren moeten niet aan houdsystemen aangepast worden met geknip en gevijl maar houdsystemen juist aan het natuurlijk gedrag van het dier. Geen megastallen maar stevige wettelijke minimumeisen betreffende dierenwelzijn. Daarbij bevatten welzijnsnormen voor de varkenshouderij veel open normen. Het zijn wettelijke normen, maar zonder concrete uitwerking. Deze onduidelijkheid biedt varkenshouders onvoldoende houvast om te innoveren en toezichthouders om te handhaven.  Met name op het gebied van hokverrijking voor alle varkens en nestmateriaal voor zeugen en gelten kunnen we overwegen om de Europese richtlijnen te verduidelijken en deze concreet te maken en vast te leggen in onze APV. Dan kunnen onze BOA’s ook handhavend optreden en zijn we niet alleen afhankelijk van de NVWA. Op de eerste plaats dienen onze BOA’s dan adviserend op te treden.

15.2 Maximum aantal dieren per stal. Dorpsbelangen is tegen megastallen. Dat is niet goed voor de dieren, mensen en omgeving. Concentraties van dieren op 1 plek in grote hoeveelheden op elkaar gepropt leidt tot ziektes die over kunnen springen op mensen (Zoönose). Wie kent de Q-Koorts nog, maar ook Corona komt van dieren, alhoewel niet geteeld. Ook het dierenleed en economisch leed als stallen geruimd moeten worden voor o.a. varkenspest, gekke koeien ziekte en vogelgriep. Dat willen we voorkomen en dat willen we doen door simpelweg een maximum te gaan stellen en vast te gaan leggen in de APV voor  het houden van aantal dieren per stal! Te denken valt hierbij aan 300 varkens, 500 geiten, 2000 kippen etc.. Daarbij willen we uiteraard ook niet dat deze dozen het landschappelijk element verzieken. Weij houden meer van kleinschalig en landschappelijke inpassingen. Maar voor het zover is willen we wel een onderzoek in onze gemeente doen om tot de juiste aantallen te komen die wij acceptabel vinden, dat doen we uiteraard niet alleen. Maar SAMEN KRACHTIG.

16. Financiën en Belastingen

16.1 Gemeentelijke Belastingen. De Gemeentelijke belastingen zijn laag te noemen in vergelijking met de omringende gemeentes, maar door de gebruikte systematiek van omslag wel stijgende. Het probleem is dat er geen verband is tussen de geboden voorzieningen in de dorpen en het te hanteren belastingpercentage. Gevolg is dan ook dat men de belastingen mee laat stijgen t.o.v. de percentages en veranderingen in de ons omringende gemeentes. Als het aan Dorpsbelangen ligt maken wij een koppeling tussen het gehanteerde belastingpercentage en de voorzieningen/faciliteiten in de dorpen en betekend een stijging in dit percentage ook een noodzakelijke verbetering voor de dorpen in de vorm van de toenemende voorzieningen, en omgekeerd.